Graag (snel) een fusie, maar niet op deze manier!

InBeleidsthema's, Een warm Geel, Gemeenteraad

EEN VERGIFTIGD KERSTGESCHENK

Op 20 december stemde de Brugpartij in de gemeenteraad tegen het protocolakkoord tussen de ziekenhuizen van Geel en Mol. Hieronder leest u waarom. Verderop vindt u ook de verklaring die we daarover aflegden in de gemeenteraad.

De Brugpartij is vóór een fusie tussen de ziekenhuizen van Geel en Mol, maar is tegen het protocolakkoord waarop die twee ziekenhuizen hun samenwerking willen baseren. De Geelse progressieven zijn teleurgesteld in de schamele inhoud van het akkoord, dat zowat alle belangrijke kwesties voor zich uit schuift en onevenwichtig is, in het nadeel van Geel. Het schepencollege keurde begin oktober jl. het akkoord al goed en sloeg tegelijk de weg van de privatisering in voor het ziekenhuis. Dat is voor de Brugpartij totaal onaanvaardbaar. De lokale overheid moet haar verantwoordelijkheid blijven nemen in de tweedelijnsgezondheidszorg.

De ziekenhuizen van Geel en Mol stelden eerder een fusie in het vooruitzicht, maar dat die er ooit komt, is helemaal niet zeker. In het protocolakkoord tussen de ziekenhuizen is het niet meer dan een mogelijkheid op de lange termijn. Men zal “onderzoeken of, wanneer en onder welke voorwaarden” een fusie gerealiseerd kan worden, lezen we. Dat is maar een van de vele vaagheden waarmee het protocolakkoord aan mekaar is geplakt. Er zijn slechts drie zekerheden: dat een overkoepelende organisatie (een holding) de twee ziekenhuizen vanaf begin 2025 zal gaan uitbaten, dat die de vorm van een vzw zal aannemen en dat Geel en Mol er evenveel in te zeggen zullen hebben.

Het akkoord stelt dat die nieuwe vzw de eventuele verliezen van de twee ziekenhuizen zal dragen, maar dat Molse verliezen niet op Geel afgewenteld kunnen worden. Met de holding als communicerend vat tussen de twee ziekenhuizen, is het echter niet duidelijk hoe dit zal gebeuren. Ook de financiële prognose waarop het dossier stoelt, wijst zoveel onzekerheden aan, dat het onmogelijk is de financiële afwikkeling in de toekomst correct in te schatten.

Hoe zwaar de pensioenlast van het AZ Sint-Dimpna precies zal doorwegen (ergens tussen de 5 en de 34 miljoen), weet men nog altijd niet. Hoe men de nieuwe financiële regeling met de artsen ziet, blijft een open vraag. De verhouding tussen de CEO van het AZ Sint-Dimpna en de Medische Raad is niet van aard om snel op een gedragen nieuwe regeling te hopen. De integratie zal ook een eengemaakt personeelsstatuut met zich brengen, maar wat het personeel te verwachten heeft, wordt opengelaten. Het medisch aspect, de bestaansreden van een ziekenhuis, blijft zelfs totaal uit beeld. Een gezamenlijke visie op de gezondheidszorg in het werkgebied van de twee ziekenhuizen, ontbreekt volkomen. Het akkoord gaat louter over structuren, niet over inhoud en ambities.

De pariteit in alle beheersorganen was een eis van de Molse partner, wiens inbreng nochtans op elk vlak de kleinste is. Nuchtere argumenten om ze te verantwoorden zijn er niet, buiten informele opmerkingen à la “daar is het de vorige keer op afgesprongen, dus…”. Die pariteit moet evenwel op economisch aanvaardbare maatstaven gebaseerd zijn. Zal de stem van Geelse afgevaardigden op een of andere manier zwaarder doorwegen? Of zal het ziekenhuis van Geel zich kleiner maken dan het is en niet zijn volledige infrastructuur inbrengen? Dat dit niet is uitgeklaard, is een van de belangrijkste redenen waarom het protocolakkoord volgens de Brugpartij niet goedgekeurd kan worden.

Starten zonder exploitatie

De Brugpartij pleit ervoor de integratie te starten met een holding zonder exploitatie, met zg. ziekenhuisgroeperingen die zich louter op specifieke zorgaspecten richten. Een nieuwe vzw kan alvast die activiteiten exploiteren, terwijl haar Raad van Bestuur zich in alle rust kan buigen over de structurele uitbouw van de samenwerking. De ziekenhuizen behouden (voorlopig) hun autonomie terwijl alle onduidelijkheden die de huidige overeenkomst de allures van een blanco cheque geven, eerst uitgeklaard worden. Het adviesbureau dat de ziekenhuizen hadden ingeschakeld, had daarvoor gepleit, maar die piste werd niet genomen. Zo kan men nochtans een veel stabielere koers varen naar een holding mét exploitatie en vervolgens zelfs sneller naar een fusie evolueren, wat de Brugpartij wenselijk vindt. Om de kwaliteit van de zorg in de regio te waarborgen zoals dat in het regionaal zorg-strategisch plan werd vastgelegd, is een fusie tussen de ziekenhuizen van Geel en Mol nodig. Het protocolakkoord dat nu wordt voorgelegd, bevat daartoe geen garanties, integendeel. Men start onder het motto: “En we zullen wel zien!”

Fusie ja, privatisering nee!

Op 20 december moet de Geelse gemeenteraad dit akkoord goedkeuren (of niet). Dat wordt een schijnvertoning, want al op 2 oktober jl. zette het schepencollege het licht op groen. Het sloeg toen ook de weg naar de privatisering in. Het schepencollege besloot over het engagement van het openbaar bestuur “dat er voor de toekomst kan gegaan worden naar een afbouwscenario, zodat we op de langere termijn kunnen uittreden als lokaal bestuur”. (CBS-besluit dd. 2/10/23). Dit protocolakkoord werd daardoor meteen een eerste stap in een privatiseringsdossier met een grote impact op de Geelse burger. Het getuigt voor de Brugpartij van slecht bestuur dat de privatisering van ons openbaar ziekenhuis wordt beslist, volledig onttrokken aan elk maatschappelijk en politiek debat, niet gebaseerd op studies, analyses of feitelijke argumenten en niet besproken in, laat staan gedragen door de gemeenteraad.

Ongeloofwaardigheid troef

De beleidscrisis in het beheer van het AZ Sint-Dimpna medio 2023 was het absolute dieptepunt in 11 jaar N-VA/CD&V-beleid. De deal die tussen Geel en Mol zou worden gesloten, was er de inzet van. Bij de terugkoppeling naar de gemeenteraad verloren zij die de gemeenteraad in het bestuur van het ziekenhuis afgevaardigd had, alle geloofwaardigheid. Twee van hen traden terug, een derde bleef zitten om het huiswerk af te maken. Het ligt nu voor ons, in de vorm van een vergiftigd eindejaarsgeschenk. Een doos waarin je van ver wel iets hoort rammelen, maar die toch leeg blijkt te zijn. Met haar valse strik bindt ze Geel aan grote, maar onduidelijke gevolgen. Dit is het perfecte scenario voor een historische vergissing. Wat de CD&V/N-VA-meerderheid ter verdediging aanvoert, is nog even ongeloofwaardig als de alternatieve feiten over de beleidscrisis waarmee ze ons in de zomer probeerde af te schepen. Dat de raadsleden dit nú moeten goedkeuren, is nodig om een eventuele nieuwe coalitie na de lokale verkiezingen van 2024 voor een voldongen feit te zetten.

Starten zonder exploitatie

De gesprekken tussen Geel en Mol kunnen perfect verder gaan zonder de verkeerde opties die nu in het protocolakkoord zijn opgenomen. De Brugpartij kan het akkoord in zijn huidige vorm niet goedkeuren. De lichtvaardig en ondemocratisch genomen privatiseringsbeslissing van het schepencollege maakt het zelfs totaal onaanvaardbaar.

De Brugpartij blijft voorstander van een fusie tussen de twee ziekenhuizen, zoals voorzien in het regionaal zorgstrategisch plan. Ze wil die liever sneller zien gebeuren en als een échte doelstelling met een concrete timing in het akkoord verankerd zien. We stellen dit zowel in het belang van de patiënten, van het ziekenhuispersoneel als van de Geelse belastingbetaler. We pleiten daarom voor een herziening van het akkoord, waarbij de startstructuur wordt omgebogen naar een holding zonder exploitatie. Men moet eerst de olifant(en) de kamer uitleiden en de beide partijen de kans geven om orde op zaken te stellen. Zolang de vele kapitale onzekerheden niet zijn uitgeklaard, zullen ze elk protocolakoord – en zeker het akkoord dat nu voorligt – fataal worden. Elke poging tot integratie op basis van dit protocolakkoord is gedoemd om te mislukken.

VERKLARING IN DE GEMEENTERAAD

De Brugpartij heeft fundamentele bezwaren bij het voorliggende protocolakkoord. Die hebben te maken met de inhoud van het akkoord zelf – of het gebrek daaraan – en met de voorgeschiedenis van en de context waarin het document ons wordt voorgelegd.

Wat het akkoord zelf betreft:

hoewel de inbreng van Geel op elk vlak groter is dan die van Mol, gingen de Geelse onderhandelaars in op de eis van Mol om te beheren met pariteit in alle bestuursorganen. Deze onevenwichtige vertaling van de verhoudingen is onlogisch, ongebruikelijk en in het nadeel van Geel en van de Geelse burger. De pariteit moet op aanvaardbare economische maatstaven gestoeld worden, maar daarover hebben we tot dusver enkel absurde ideeën gehoord.
het akkoord aanziet een fusie als een nog te onderzoeken mogelijkheid. Het zou kunnen dat Geel en Mol ooit samen een nieuw ziekenhuis zullen bouwen, maar het kan net zo goed van niet. Dit zet de uitvoering van het regionaal zorg-strategisch plan koudweg op de helling.
het akkoord bevat de oprichting van een holding met exploitatie. Dat is echter een sprong in het ongewisse. Het gewicht van de pensioenlast die Geel achter zich aansleept, de nieuwe overeenkomst met de specialisten, het rechttrekken van de relaties met de Medische Raad in Geel, het toekomstige personeelsstatuut, de medische integratie op zich, de timing om (eventueel) tot een fusie te komen… Het zijn cruciale elementen waarmee de uitvoering van dit akkoord zal staan of zal vallen. Maar het blijven grote onbekenden en/of blinde vlekken.

Wat de voorgeschiedenis en de context betreft:

de crisis in het beheer van het AZ Sint-Dimpna van de voorbije zomer was een absoluut dieptepunt voor de huidige bestuursploeg. Bij de terugkoppeling naar de gemeenteraad verloren onze drie mandatarissen in de Raad van Bestuur elke geloofwaardigheid. Aan die toestand is niets veranderd, het vertrouwen in de mensen die vandaag voor dit akkoord pleiten, is niet hersteld.
op 2 oktober, ondertussen bijna drie maanden geleden, zette het schepencollege het licht al op groen voor dit akkoord. Het gesprek daarover vanavond is dus een overbodige schijnvertoning, omdat de procedure dat nu eenmaal vereist.
tegelijk besloot het schepencollege op 2 oktober jl. de weg naar de privatisering van het ziekenhuis in te slaan. Dit protocolakkoord werd daardoor meteen een eerste stap in een privatiseringsdossier met een grote impact op de Geelse burger. Het getuigt voor de Brugpartij van slecht bestuur dat tot privatisering van ons openbaar ziekenhuis wordt beslist, volledig onttrokken aan elk maatschappelijk en politiek debat, niet gebaseerd op studies, analyses of feitelijke argumenten en niet besproken in, laat staan gedragen door de gemeenteraad.
het akkoord heeft weinig om het lijf en hangt van de onzekerheden aaneen, maar toch wordt ons gevraagd het goed te keuren “omdat men anders niet verder kan werken”. Dat is onzin. We moeten het nú goedkeuren omdat de onderhandelaars de nieuwe bestuursploeg die eind volgend jaar aantreedt voor een voldongen feit wil zetten, en binnen elf dagen kan dat niet meer. Voor de Brugpartij kan het nu ook niet. De gesprekken tussen Geel en Mol kunnen perfect verder gaan zonder de foute opties die nu in het protocolakkoord zijn opgenomen. Zolang de vele kapitale onzekerheden niet zijn uitgeklaard, vrezen wij dat die gesprekken gedoemd zijn om te mislukken.

We zijn er niettemin van overtuigd dat een fusie tussen de twee ziekenhuizen een noodzaak is. Ze moet als een échte doelstelling met een concrete timing in het akkoord opgenomen worden. Wij pleiten voor een herziening van het akkoord, waarbij ook de startstructuur wordt omgebogen naar een holding zonder exploitatie. Wanneer er duidelijkheid geschapen is over de kapitale financiële en organisatorische kwesties, kan men – al dan niet via een holding mét exploitatie – sneller tot een fusie komen.

In zijn huidige vorm kan de Brugpartij het akkoord niet goedkeuren. De lichtvaardig en ondemocratisch genomen privatiseringsbeslissing van het schepencollege maakt het zelfs totaal onaanvaardbaar.