De moeder van alle verkiezingen (en de jongens en meisjes van Geel)

GEEN HOOFDROL VOOR DE GELENAARS

Voor Europa had Geel niemand op de lijsten, maar aan de Vlaamse en federale verkiezingen namen zondag 13 Gelenaars deel. Hoe brachten zij het er van af? Wie kroont zich tot stemmenkampioen en wie was het kneusje? Welke interessante feiten verhullen de naakte cijfers? Valt er misschien al iets te leren voor oktober, wanneer ze het in de Geelse arena opnemen tegen mekaar en tegen kandidaten van lokale partijen, zoals de Brugpartij?

Een blik op de rangschikking leert het meteen: de onbetwiste Geelse stemmenkampioen is Greet Daems van de PVDA met 8522 voorkeurstemmen. Niet toevallig een partij die zich zondag tot de winnaars mocht rekenen. Toch kan het voor Greet niet een en al feest zijn. Vanop de tweede plaats werd ze wel opnieuw verkozen in de Kamer (ze blijft daarmee het enige Geelse parlementslid), maar daar had ze 21.421 ‘potstemmen’ voor nodig. Mocht de federale kieswet dezelfde logica volgen als de lokale kieswet, die de invloed van die potstemmen heeft uitgeschakeld, dan had Greet naast haar zetel gegrepen. De twee PVDA’ers achter haar deden het namelijk gevoelig beter (met resp. 10.973 en zelfs 14.796 voorkeurstemmen). Het rapport dat Greet als parlementair kreeg van de politieke redactie van het Mediahuis (1,5 op 5) was misschien toch betekenisvol. Een mens moet soms wat sjans hebben om in het parlement te geraken – vraag dat maar aan Vera Celis!

Opvallend: Greet Daems moet het rond de eigen kerktoren duidelijk afleggen tegen Pieter Cowé. Voor de N-VA haalt de Geelse schepen 5979 voorkeurstemmen. Hij zit daarmee weliswaar in het laatste peloton van zijn eigen kamerlijst. (Ter vergelijking: in 2019 viel Vera Celis met 9727 voorkeurstemmen net naast de prijzen.) Maar in eigen stad, waar zijn affiches de campagne domineerden, is hij de onbetwiste primus met 1590 voorkeurstemmen. En waar Greet Daems iets meer dan 5 procent van haar stemmen in Geel haalt, is dat voor Cowé 20 procent. Toch is Pieter Cowé in Geel algemeen maar de nummer vier in de ‘over all’ rangschikking. Bart De Wever zelf haalde hier namelijk 5399 voorkeurstemmen, waaruit geconcludeerd kan worden dat een N-VA-stem ook in Geel vooral een BDW-stem blijft. De tweede plaats gaat hier overigens niet naar het Vlaams Belang, maar naar de CD&V. 1935 Gelenaars stemden op Annelies Verlinden (CD&V), tegen 1755 op Lode Vereeck (VB).

Iris Devos was op plaats 8 op de kamerlijst van Vooruit de op één na best gerangschikte Geelse kandidaat. Met 5196 voorkeurstemmen – de 7^de beste op haar lijst – eindigt ze als derde Geelse kandidaat. Ook lokaal pakt ze brons met 413 Geelse stemmen.

Op de kamerlijst deed Tim Vanuytsel (Vlaams Belang) het redelijk. Al moet gezegd dat hij met zijn 4662 voorkeurstemmen slechts 22^ste op 24 is bij het Vlaams Belang. Onder de kerktoren (260 vks) is hij nog iets minder populair en moet hij twee CD&V’ers laten voorgaan. Met 2095 voorkeurstemmen speelde ook Hanne Van Dingenen geen hoofdrol op haar lijst, maar toch moet ze een lichtpuntje zijn voor de Geelse CD&V. Ze was namelijk opvolger en doet het op die minder evidente plaats gevoelig beter dan haar partijgenoot Matthias Van Brabant (1778 vks), die bij de effectieven stond. De voorzitter van de jeugdraad en de fractieleider van de CD&V in de gemeenteraad voerden samen campagne en zie, in Geel halen ze krék evenveel stemmen: 371 stuks. Kon beter (maar ook slechter).

De groenen praatten mee

Tussen Vanuytsel en Van Dingenen sluipen zowaar twee kandidaten van Groen. Haar 2994 voorkeurstemmen zetten Tinne Van Gelder op de 5^de plaats van de Gelenaars. Vanop de opvolgerslijst is dat knap geschoten! In eigen stad doet ze het met 127 vks iets minder goed en eindigt ze 7^de. Ze gaat in beide lijstjes nieuwkomer Fulco Verachtert vooraf, die met 2352 voorkeurstemmen bij een ‘verliezende’ partij voor zichzelf toch de meubels redt. In Geel moeten ze deze man nog leren kennen: zijn 74 Geelse voorkeurstemmen zetten hem hier op de 9^de plaats in de rangschikking. Fulco voerde actief campagne tot in de uithoeken van de provincie en dat heeft duidelijk geloond. Ook een man voor oktober, maar dan voor de Brugpartij!

Voor de Open VLD, in de aanloop naar 13 oktober uit schrik voor een afstraffing ‘Durf’ genaamd, is er goed nieuws en slecht nieuws. Met 823 resp. 733 voorkeurstemmen zijn Françoise Dilliën en Gareth Van der Velde de Geelse hekkensluiters. Dilliën deed dus bij de opvolgers beter dan Van der Velde bij de effectieven. Valerie Caers, met haar 1996 voorkeurstemmen 8^ste op de lijst van de Geelse Populaire Steffen, mag wél content zijn. Over haar federale score in het algemeen dan toch, want plaatselijk scoorde het nieuwe gezicht van de liberalen veel minder. Haar 65 Geelse stemmen vertegenwoordigen slechts een goeie 3 procent van haar totaal. Ook haar collega’s Dilliën (46) en Van der Velde (81 vks) gaan nog wat boterhammen moeten eten als ze in oktober iets willen betekenen voor de liberalen. Of doen ze mee voor de Sport?

Op 10 en 11 vinden we twee kornuiten die sterk aan mekaar gewaagd zijn: Gert Nuyts klokte voor de PVDA op 1533 voorkeurstemmen af, terwijl Jef Schauwaers voor Groen op 1522 strandde. Allebei waren ze opvolger en ze worden door meer levensjaren dan stemmen gescheiden. Ook lokaal waren ze mekaar waard, maar Grootouders voor het Klimaat zijn meestal straffe fietsers. En dus had Jef Schauwaers een jump in huis die hem met 56 voorkeurstemmen nét wat rapper over de meet bracht.

Daarmee is de eerste electorale veldslag van 2024 uitgevochten. Binnen vier maanden dingt een veelvoud van Gelenaars naar uw voorkeurstem. Benieuwd hoe groot de kanonnen zijn die dan in stelling worden gebracht, en hoever die dan gaan schieten.