Verzoekschrift tot schorsing Collegebesluit stedelijke drukkerij

Op 3 maart jl. diende de fractie van de Brugpartij een verzoek tot schorsing in van een beslissing van het College van Burgemeester en Schepenen over de stopzetting van dienstverlening aan Geelse verenigingen en (vrijwilligers)organisaties. De reden waarom we dat deden en de stukken waarop we ons daarvoor baseren, leest u hieronder.

Hierbij wens ik, in naam van de fractie van de Brugpartij in de gemeenteraad van Geel, klacht in te dienen tegen een beslissing van het College van Burgemeester en Schepenen dd. 24.01.2022, met name tegen het besluit:

2022_CBS_00116: Dienstverlening – sluiting drukkerij 1/5/2022 – bevestiging standpunt bestuur – Beslissen (Bijlage 1 – Besluit CBS 2018)

Op basis van deze beslissing wordt vanaf 15 april e.k. een belangrijke vorm van dienstverlening aan de plaatselijke verenigingen stopgezet, terwijl altijd was gesteld dat deze (gedeeltelijk) behouden zou blijven. Niet alleen werden de Geelse jeugd-, sport- en cultuurverenigingen hierover nooit geraadpleegd via de daartoe voorziene adviesorganen, de beslissing die als een bevestiging wordt bestempeld, komt in feite op een beleidswijziging neer. De ‘bevestigde’ beslissingen gaan duidelijk uit van het behoud van die dienstverlening.

Bij de bespreking van het budget 2022 in een gemeenteraadscommissie op 9 december 2021 werd aangekondigd dat de al langer genomen beslissing om geen offsetdrukwerk meer te doen in eigen regie in de loop van dit boekjaar haar beslag zou krijgen. Uit de feiten blijkt duidelijk dat de beslissing die het CBS op 24 januari 2022 nam, veel verder gaat. Deze beslissing werd niet bekend gemaakt. Via e-decision konden de gemeenteraadsleden ze vanaf 7 februari inzien, maar op de publieke raadplegingsomgeving van de stedelijke website werd ze verwijderd uit de lijst van beslissingen van CBS die de burger kan raadplegen (zie screenshots hieronder).

Het door de gemeenteraad goedgekeurde budget en de meerjarenplanning ondergingen hierdoor een inhoudelijke wijziging waarvan de gemeenteraad pas a posteriori kennis kon nemen. Enige motivering van de beslissing is nergens terug te vinden.

Chronologie

In de verslagen van het CBS is over dit dossier het volgende terug te vinden:

2013: Bij de opmaak van het herstelplan wordt gekozen voor de afbouw van de drukkerij – geen sluiting. Het exploiteren van een offsetdrukkerij wordt (terecht!) niet langer als een kerntaak van een lokaal openbaar bestuur aanzien. In 2012 had de vorige bestuursploeg evenwel nog een drukpers gekocht (348.329 euro) die op 10 jaar kon worden afgeschreven (2022).

2014: Het einde van de offsetdrukkerij (zowel de laatste afschrijving van de pers als het mogelijk pensioen van de drukker) wordt nu in 2020 gelegd. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen druk (offsetpers) en print (digitaal, via kopiemachines en printers). Het diensthoofd schrijft een uitgebreide nota (‘Van drukkerij naar digitale post’, in bijlage 4) over hoe de drukkerij van het klassieke atelier naar een digitale unit moet transformeren. Dit principe wordt een onderdeel van het herstelplan, waarin geen sprake is van afbouwen of sluiten, maar van ‘heroriënteren’.

2016: In een collegebesluit van 14 maart (in Bijlage 5 – Besluit afbouw en sluiting 14:3:16) wordt beslist:

de in de nota geschetste heroriëntering effectief door te voeren. Tegen 2020 (wanneer de drukker op pensioen kan) zou de switch naar digitale print gemaakt moeten zijn.
in te zetten op een versnelde afbouw, waarbij de voorgenomen veranderingen vanaf begin 2018 geïmplementeerd worden. Het woord ‘afstoten’ valt, maar louter in de context van het pakket offsetdrukwerk.
tegen het conclaaf van 2016 (budget 2017) een afbouw- en heroriënteringsplan voor de drukkerij op te stellen. (N.B.: van dit plan is geen spoor te vinden, al moet het er volgens latere stukken wel geweest zijn.)

2018: Op 30 juli 2018 komt het dossier opnieuw voor het schepencollege (in Bijlage 6 – besluit CBS 7:2018). “Het gerucht doet de ronde” dat de drukkerij “op zeer korte termijn” zou worden gesloten, luidt het. De dienst Communicatie stelt voor om de verenigingen correct te informeren en hen gerust te stellen. Het schepencollege vraagt de lijst op van de ‘klanten’ van de drukkerij. Over de grond van de zaak (het drukwerk) lezen we: “Zo lang de drukpers in gebruik is, kan dat nog en is dat ook beter voor het rendement van de pers. Zodra de pers uit gebruik wordt genomen, kunnen dezelfde opdrachten ook via de copyservice gemaakt worden als het bestuur deze service aan de verenigingen wil behouden. Kopieerapparaten zoals er in de drukkerij een staat, worden steeds beter. De kwaliteit benadert die van drukwerk.”

Er wordt daarop besloten de verenigingen aan te schrijven, met de volgende tekst:

(“Het college van burgemeester en schepenen beslist onderstaand bericht te verspreiden naar de Geelse verenigingen aangesloten bij een adviesraad.)

De laatste weken krijgen de werknemers in de stedelijke drukkerij regelmatig vragen over de dienstverlening. Het college van burgemeester en schepenen besliste in juni 2016 om de economische activiteit drukkerij af te bouwen omdat dit geen kerntaak is en concurrentieel met de privésector. Deze beslissing geldt nog steeds. De drukkerij startte in 2018 met de geleidelijke afbouw van haar activiteiten. Op termijn zal de drukpers uit dienst genomen worden, maar een exacte datum is nog niet gekend. Dit betekent echter niet dat verenigingen niet meer terecht kunnen in de stedelijke drukkerij. De meeste verenigingen doen beroep op de drukkerij voor printopdrachten (kopieën) en afwerking. Het bestuur heeft geen plannen om deze dienstverlening aan Geelse verenigingen af te bouwen. Zolang de drukpers in dienst is, kunnen verenigingen ook nog voor deze dienstverlening in de drukkerij terecht.”

Uit een door de administratie aangeleverd overzicht blijkt dat het overgrote deel van de ‘grafische’ dienstverlening aan verenigingen inderdaad uit kopies bestaat. De geruststellende brief aan de verenigingen wordt niet verstuurd.

N.B.: het is dit besluit dat door het CBS op 24 januari jl. ‘bevestigd’ wordt.

9 december 2021: Bij de voorstelling van het budget 2022 en de gewijzigde meerjarenplanning aan een verenigde gemeenteraadscommissie wordt aangestipt dat het drukken in eigen huis medio 2022 zal worden stopgezet. Hierop komt geen reactie; dat de offsetpers ooit zou stilgelegd worden, was de raadsleden bekend. Zij leven bovendien in de veronderstelling dat wel het offsetdrukken, maar niet de dienstverlening aan de verenigingen wordt stopgezet.

16 december 2021: Op de gemeenteraad kom ik toch even tussen over de kwestie en stel de burgemeester de vraag of de verenigingen van de sluiting op de hoogte werden gebracht, en hoe de dienstverlening voor hen zou worden verdergezet. De burgemeester zegt zich niet bewust te zijn van enig probleem bij de verenigingen en antwoordt (ik citeer het verslag): “Daar zal naar de verenigingen een rappel gestuurd worden of een communicatie nog eens gestuurd worden, maar dat is dus in het verleden wel gebeurd.”

6 januari 2022: Ik stel een schriftelijke vraag (in Bijlage 7 – antwoord schriftelijke vraag) om mij een afschrift van die communicatie te bezorgen. Zelf vind ik die nergens terug en navraag bij een aantal verenigingen leert dat de plannen met de drukkerij hen vreemd zijn. Ze zijn onaangenaam verrast. Ik informeer ook naar het aantal gebruikers van de dienstverlening en de verhouding drukwerk/copies.

24 januari 2022: Het CBS neemt opnieuw een besluit (in Bijlage 8 – Besluit 24:01:22), dat de vroegere besluiten ‘herbevestigt’. Uit de toelichting blijkt evenwel dat ‘tijdens het conclaaf’ (begin november 2021) besloten werd om de stopzetting niet te compenseren voor de verenigingen. In feite bevestigt men nu dus het nieuwe beleid dat tijdens het conclaaf werd gevormd, maar waarvan tot dusver op geen enkele zitting van het CBS of de gemeenteraad akte werd gegeven. De lijst van verenigingen en organisaties die een beroep doen op de dienstverlening, wordt opnieuw opgemaakt (in Bijlage 9 – Lijst-Verenigingen_Drukkerij). Er wordt een brief voorbereid, die luidt als volgt:

“In 2016 besliste het college van burgemeester en schepenen om de economische activiteiten van de drukkerij af te bouwen. Drukwerk is geen kerntaak van de stad en concurreert met de privésector. De drukkerij startte al in 2018 met de geleidelijke afbouw van haar activiteiten. Verenigingen konden nog terecht in de stedelijke drukkerij voor printopdrachten, drukwerk en afwerking. Nu de drukker met pensioen gaat, stopt ook de drukpers ermee. Tot 15 april zijn alle verenigingen nog welkom in de drukkerij.” (brief aan verenigingen, verstuurd op 26 januari jl.)

N.B.: Het bestaan van dit besluit vernam ik op 26 januari in het antwoord op mijn schriftelijke vraag. Van de inhoud kon ik pas op 7 februari via e-decision kennis nemen.

26 januari 2022: Ik krijg antwoord op mijn schriftelijke vraag (Bijlage 7 – antwoord schriftelijke vraag). Naast de verwijzing naar hogergenoemd collegebesluit lees ik dat er inderdaad nooit een brief naar de verenigingen is vertrokken. Volgens de burgemeester zou de communicatie hierover wel te vinden zijn “in de verslagen van vergaderingen van toen”.

Geen enkel verslag van de adviesraden sinds 2016 bevat nochtans een agendapunt over de plannen met de drukkerij. De haast waarmee op 26 januari alsnog een brief naar de verenigingen werd verstuurd, doet vermoeden dat ook het stadsbestuur tot de vaststelling was gekomen dat er helemaal geen communicatie over is geweest.

7 februari 2022: Ik interpelleer hierover in de gemeenteraad (bijlage 10), met als voorstel het ‘bevestigde’ beleid van 2014 => 2016 => 2018 daadwerkelijk uit te voeren. De burgemeester wil geen ‘semantische’ discussie aangaan, maar volgens haar is in het woord ‘afbouwen’ een finaliteit begrepen, met name: stoppen. Verder geeft ze een lang exposé over drukken en digitaliseren, waarover iedereen het eens is, maar dat naast de kwestie is. Ze verwijst naar de ziekte van een sectormanager, waardoor er ‘misschien hier of daar’ een hiaatje in de communicatie is gevallen. Ook nu nog blijft ze beweren dat er altijd werd gesteld dat er zou gestopt worden met het ‘drukwerk én het printen’. Verder stelt ze dat er vanuit de verenigingen nog geen vraag is gekomen (terwijl er alvast vanuit Beweging.net tien dagen eerder een bezorgde brief hierover aan haar werd verstuurd). U kan dit hier beluisteren, vanaf minuut 1.42: https://www.youtube.com/watch?v=ZiaTh3s6bfU.

Conclusie

In 2016 werd (na voorbereiding vanaf 2013/2014) beslist dat de drukkerij geheroriënteerd zou worden. Het afstoten van de offsetpers zou gecompenseerd worden door een versterking van de digi-print, die ook voor ‘derden’ beschikbaar zou zijn.

Tot medio 2018 bleef het beleid helemaal in lijn met de beslissing van 2016. De activiteit van het offsetdrukken zou wel worden afgestoten, maar van een stop te zetten dienstverlening aan de verenigingen is geen sprake. Men besluit dit zelfs duidelijk aan de verenigingen mede te delen, om ‘geruchten’ de kop in te drukken.

Tijdens het budgetconclaaf in november 2021 wordt echter informeel besloten de dienstverlening wél helemaal stop te zetten. Van deze beslissing is nergens een spoor terug te vinden, ze werd ook helemaal niet teruggekoppeld en/of doorgepraat met de betrokken adviesraden. In de voorstelling van het nieuwe budget voor de gemeenteraad wordt het punt zonder enige duiding of context aangestipt. Wanneer de werkelijke draagwijdte van de beslissing duidelijk wordt, is het begin februari. De verenigingen werden per mail van een voldongen feit op de hoogte gebracht. Het collegebesluit is niet publiek raadpleegbaar.

Verzoek tot schorsing

De fractie van de Brugpartij verzoekt u dan ook deze beslissing te schorsen. Het gaat hier om een belangrijke beleidswijziging, die informeel werd genomen tijdens een begrotingsconclaaf.

De beslissing werd niet gemotiveerd. O.a. een kosten/batenanalyse, een effectenrapport op het verenigingsleven en een afweging tegen een eventueel alternatief ontbreken.
De betrokken adviesraden (Jeugdraad, Sportraad, Cultuurraad, Seniorenraad) werden nooit geïnformeerd of geraadpleegd. Niettemin betreft het hier een aangelegenheid die o.i. adviesplichtig is. Het niet raadplegen van de Jeugdraad is niet te rijmen met het Jeugddecreet. De leden van de adviesraden werden op de hoogte gesteld, twee dagen nadat het besluit was genomen.
De beslissing werd verborgen gehouden voor de gemeenteraad. Omdat er tijdens zittingen en in officiële stukken systematisch van ‘bevestigde’ vroegere beslissingen wordt gesproken terwijl de wijziging van die beslissingen overduidelijk is, is bewuste misleiding niet uit te sluiten.
Toen het budget en de gewijzigde meerjarenplanning door de raad werden goedgekeurd, hadden de raadsleden geen weet van deze wijziging en konden ze die niet hebben. Het besluit van het CBS van 24 januari werd misleidend en a posteriori als de bevestiging van het bestaande beleid voorgesteld, maar het formaliseerde nieuw beleid als een voldongen feit. De gemeenteraad werd op deze manier buitenspel gezet en kon zijn controlerende rol als democratisch orgaan niet spelen.
Het besluit van het CBS is enkel raadpleegbaar door ambtenaren en mandatarissen met een e-decisionlicentie. Het werd aan de publieke raadpleging onttrokken.

We leggen deze bezwaren graag aan uw expertise voor. Voor ons zijn dit meer dan voldoende redenen om het besluit te schorsen.

Namens de gemeenteraadsleden voor de Brugpartij,

Tinne Van Gelder

Yves Van Hulsel

Noël Devos

Elhasbia Zayou

Dirk Kennis

Fractieleider